قدس آنلاین- گروه استانها- حسین احمدی: پرسشی که متاسفانه گل آلود ماند و هیچگاه نتوانستیم با تناقض میان مشاهدات و سخنان مدیران منابع طبیعی کنار بیاییم.
طی این سالها، کار بدانجا کشید و روند تخریب جنگل های شمال آنچنان شدت گرفت که سازمان جنگل ها و مراتع، طرح تنفس را مطرح و از سالجاری آن را اجرایی کرد. طرحی که برخی از کارشناسان با آن مخالف اند و آنرا حساب شده نمی دانند.
نگرانی مازنی ها هیچگاه نسبت به تخریب جنگل ها کاهش پیدا نکرد و هم اکنون اخباری از سطح عرصه های منابع طبیعی در اختیار رسانه ها قرار می گیرد که حکایت از ادامه برداشت دارد. اخباری که مردم محلی تایید و مدیران شهرستانی تکذیبش می کنند.
مدیران منابع طبیعی برای جبران کمبود چوب موردنیاز صنایع که بی شک در پی طرح تنفس جنگلها اتفاق خواهد افتاد، به کاشت درخت روی آوردند و تلاش دارند با ترغیب کشاورزان، آنان را به سمت زراعت چوب هدایت کنند. برنامه ای که موفقیت اش در گرو حمایت های همه جانبه مدیران بخش های مختلف است.
بحران اقتصادی و تخریب محیط زیست
در این راستا، صبحی پاییزی به سراغ پرفسورعطاالله قبادیان رفتیم و در رابطه با وضعیت کنونی جنگل های شمال، گفتگوی مفصلی کردیم.
پرفسور قبادیان، دکترای مهندسی علوم زمین - متمرکز در آب و خاک - را از دانشگاه وین اتریش دریافت و با ۴۰ سال تدریس و گذراندن امتحانات عالی درجه پرفسوری، صاحب کرسی در دانشگاه وین شد.
پرفسور قبادیان با اشاره به اینکه چهار دهه تخریب در عرصه های جنگلی شمال کشور صورت گرفت و درعوض شاهد احیاء نبودیم، می گوید: جنگل های مازندران نیاز به استراحت و ترمیم دارند.
عضو جامعه نخبگان علمی ایران و آلمان، پوشش گیاهی را کل بنیان و اساس چرخه حیات می داند و اظهار می کند: وجود جنگل ها، تولید و ذخیره سازی آب را بدنبال داشته و حافظ خاک بوده و حاصلخیزی آن را بالا می برند.
پرفسور قبادیان با بیان اینکه پوشش گیاهی تامین کننده همه نیازهای انسان و موتور تولید اکسیژن است، تاکید می کند: وقتی بحران اقتصادی ایجاد شود، شاهد تجاوز به محیط زیست و عرصه های منابع طبیعی خواهیم بود و در این راستا باید با توانمندسازی جوامع محلی، جلوی تخریب ها را گرفت.
فشار کویر بر نوار سبز شمالی
استاد دانشگاه وین با اعلام اینکه نوار سبز شمالی از طرف جنوب با پیشروی کویر مواجه بوده و از سمت شرق هم تحت فشار صحرای ترکمنستان است، اضافه می کند: متاسفانه هرروزه شاهد ساخت و سازهای غیرمجاز در سواحل و پیرامون جنگل ها هستیم که این روند نگران کننده - مانند خوره - عرصه های طبیعی را خواهد بلعید.
پرفسور قبادیان با اظهار امیدواری که جنگل های شمال هنوز می توانند خودشان را احیا کنند، می گوید: این درحالی ست که سایر نقاط کشور، پتانسیل احیا را ندارند.
باید این فرصت را مغتنم شمرد و با صیانت از جنگل های شمال، روزهای خوبی را برای عرصه های منابع طبیعی رقم زد.
وی وجود آفات در جنگل های مازندران را ناشی از این تجاوزها و ساخت و سازهای غیرمجازمی داند و می افزاید: با فشارهای موجود، عرصه را برای رشد منابع طبیعی تنگ کرده ایم.
پرفسور قبادیان بیماری شمشاد را هم از ناشی از تجاوز به محیط زیست دانسته و یادآور می شود: بهره برداری های نادرست، این اتفاقات را رقم زده و این روند، همچنان ادامه دارد.
نویسنده کتاب «ایران در بحران زیست محیطی» با اشاره به اینکه حضور گردشگران در عرصه های منابع طبیعی و تالاب ها، تخریب محیط زیست را بدنبال دارد، اضافه می کند: برای گردشگران نباید هتل های چند ستاره ساخت بلکه باید با اقامت شان در خانه های روستایی و توسعه بومگردی، فرهنگ حفاظت از محیط زیست را رونق داد.
پرفسور قبادیان با تاکید براینکه گردشگری باید براساس استعداد مناطق دنبال شود، بر توسعه گردشگری کشاورزی در استان های شمالی تاکید می کند و می افزاید: باید با ایجاد پارک های جنگلی از حضور بی محابای مردم در دیگر عرصه های منابع طبیعی جلوگیری کرد.
ضرورت راه اندازی «بنیاد ملی نجات سرزمین»
وی با اشاره به اینکه جاهلانه به جان محیط سبز شمال افتاده ایم، یادآور می شود: جنگل های مازندران به شدت تحت فشار هستند.
پرفسور قبادیان خاطرنشان می کند: هر درختی که قطع می شود یک متر به سمت نابودی، کویری شدن و ناپایداری به پیش می رویم.
استاد دانشگاه وین، با تاکید بر اینکه دامداری باید به سمت صنعتی شدن برود و از حضور دام ها در عرصه های منابع طبیعی جلوگیری گردد، ادامه می دهد: چرای بی رویه در سالهای اخیر، موجب تخریب مراتع شده، چرا که دام گرسنه، گیاه را از ریشه درمی آورد.
پرفسور قبادیان، تکه سبز شمالی را پشتوانه کشاورزی می داند و می گوید: اگر می خواهیم کشاورزی در شمال رونق داشته باشد باید در جهت صیانت از جنگل ها، مسولانه تر باشیم.
عضو جامعه نخبگان علمی ایران و آلمان پیشنهاد راه اندازی «بنیاد ملی نجات سرزمین» برای مقابله با معضلات زیست محیطی را مطرح و می گوید: برای ترمیم زخم های عمیقی که به عرصه های منابع طبیعی وارد شد، نیاز به کمک نهادهای مردمی داریم.
پرفسور قبادیان هدف از تشکیل این بنیاد را مدیریت منابع موجود و مقابله با چالش های زیست محیطی عنوان می کند و یادآور می شود: در این راستا نیازمند ایجاد صندوق حمایت مالی برای تقویت «بنیاد ملی نجات سرزمین» هستیم.
وی در پایان با اشاره به اینکه متاسفانه در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست هیچ چیز سرجای خودش نیست، شرایط حال حاضر را به کلافی سردرگم و آشفته توصیف و خواستار بسیج همگانی برای حفاظت از نوار سبز شمالی می شود.
جنگل ها می توانند خودشان را احیا کنند
پرفسور که بیش از ۸ دهه از عمرش می گذرد و بیشتر آن را وقف منابع طبیعی کرده است، مشکلات زیست محیطی حال حاضر را با استدلال و دانش شگرفش، برایمان بازگو می کند و بر حفاظت از عرصه های موجود، تاکید فراوان دارد و نگران آینده است. نگران فرزندان این سرزمین که شاید فرداها، این گوهر ناب را نداشته باشند.
هنگام خداحافظی از ایشان مدام این جمله در ذهن مان تکرار می شود که : «جنگل های شمال هنوز می توانند خودشان را احیا کنند».
پرفسور قبادیان به واسطه سالها حضورش در عرصه های زیست محیطی جنوب کشور، مطالب شنیدنی بسیاری در رابطه با هجوم ریزگردها و وضعیت محیط زیست خوزستان برایمان می گوید که در شماره های بعدی ادامه این مبحث را خواهید خواند.
نظر شما